••• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Hanna z Betlejem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Wół i osioł . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Czwarty Mędrzec Wschodu. . . . . . . . . . . . . . . 23
Kaganek, osiołek, anioł i inne rzeczy . . . . . . . . . . 36
Dzieweczka Anastazja . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
Żelazny żołnierz i dziecko. . . . . . . . . . . . . . . . 53
Ucieczka do Egiptu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
Kołyska świętego Józefa. . . . . . . . . . . . . . . . . 82
Kaftanik dla Dzieciątka. . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
Anioł i bożonarodzeniowe drzewko. . . . . . . . . . . 91
Trzy złote monety. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96

Niewiele przekazują nam Ewangelie z dziecięcych lat Pana Jezusa. Tak samo mało, i to już z całego życia, Jego Matki. Chrześcijanie zaś pragnęliby poznać możliwie najwięcej wydarzeń z pobytu na ziemi tych tak drogich im osób. Stąd też fantazja wiernych już w pierwszych wiekach uzupełniała te braki legendą w postaci apokryfów. W okresie średniowiecza jeszcze dalej zaczęła sięgać wyobraźnia i miłość wyznawców Chrystusa prześcigających się w tym legendarnym uzupełnianiu luk, a nawet i w innym ujmowaniu wydarzeń opisanych w Ewangeliach. Średniowiecze jest niewątpliwie okresem największego rozwoju legendy chrześcijańskiej. Słusznie nazywa się je jej złotą erą.
Podobnie jest również z życiorysami świętych. W średniowieczu niewielu posiadało sztukę pisania i czytania. Druk wynaleziono dopiero w połowie XV wieku. Stąd za życia osób świątobliwych zwykle nie miał kto odnotować faktów dotyczących ich działalności. Sami zaś kandydaci na świętych nie mieli zwyczaju pisania pamiętników. Po ich śmierci, gdy rosła sława ich cnót i dzieł, ludzie chcieli poznać bliżej ich poświęcone Bogu życie. Znów legenda uzupełniała brak pewnych źródeł.
Fantazja tworzących legendę zwykle obracała się wokół wydarzeń historycznych, tylko je uzupełniała i rozszerzała.
Ludzie średniowiecza nie mieli jeszcze tak rozwiniętego zmysłu krytycznego jak człowiek współczesny. Stąd w tym uzupełnianiu niezbyt liczyli się z prawdopodobieństwem psychologicznym i z możliwością zaistnienia pewnych faktów w świecie realnym. Dlatego legenda średniowieczna, a później i wszelka ludowa, jest pełna nadzwyczajności, fantastyki, jest bliska świata baśni.
Zachowało się jednak sporo legend średniowiecznych opisujących życie świętych bardziej realistycznie i czasem trudno rozróżnić, co jest w nich faktem historycznym, a co zmyśleniem. Opisywane bowiem wydarzenia mają wszelkie pozory prawdopodobieństwa. Brak im tylko potwierdzenia przez źródła historyczne. Stąd też w wielu wypadkach trudno dziś zdecydować, do jakiego gatunku literackiego należy zaliczyć wiele dawnych życiorysów świętych: do hagiografii czy do legendy.

Przeczytaj dłuższy fragment „Święta noc. Legendy na Boże Narodzenie” »

Świąteczne opowieści - któż z nas ich nie kocha? To dzięki nim możemy jeszcze bardziej wczuć się w tę niezwykłą atmosferę. My do książek świątecznych mamy prawdziwą słabość- uwielbiamy wspólnie czytać wieczorami, przy blasku lampek, przy płynących z radia kolędach i pastorałkach. Dlatego też chętnie powiększamy naszą kolekcję i każdego roku wyszukujemy ciekawe nowości. W ostatnim czasie wpadła mi w oko nowa książka z wydawnictwa Promic- "Święta noc. Legendy na Boże Narodzenie". Oczywiście pierwsze, co zwróciło moją uwagę, to przepiękna, bardzo nastrojowa okładka. Opis również wydał mi się ciekawy, więc książka pojawiła się w naszych domowych zbiorach. Legendy to opowieści bardzo specyficzne. Miesza się w nich prawda z fikcją, często przekazywane są kolejnym pokoleniom przez całe wieki. Ile w nich prawdy, tego nikt naprawdę nie wie, ale pewne jest jedno - legendy są niezwykle ciekawe i nastrojowe, dlatego tak bardzo lubimy ich słuchać. Muszę przyznać, że legend związanych z Bożym Narodzeniem w zasadzie do tej pory nie znałam. Z dzieciństwa pamiętam tylko jedną historię, którą opowiadała mi mama, chcąc oswoić mój lęk przed pająkami. W historii tej pająk uratował życie małemu Jezuskowi. Kiedy Maryja i Józef uciekali przed Herodem, schowali się w starej szopie. Na jej drzwiach pająk natychmiast utkał sieć. Kiedy królewscy żołnierze zobaczyli pokryte pajęczyną wejście, uznali, że w środku nikogo nie ma i dzięki temu nie znaleźli Świętej Rodziny. Historia z pewnością jest zmyślona, ale bardzo lubiłam jej słuchać.

Wróćmy jednak do legend, które zostały zebrane w książce. Jest to 11 niezwykłych opowieści związanych z narodzeniem Jezusa. Niektóre z nich to prawdziwe anonimowe legendy ludowe, znane już w średniowieczu. Inne to historie, które w oryginale wyszły spod pióra wybitnych pisarzy. Wszystkie łączy jedno - niezwykła atmosfera, piękny nastrój, wyszukany język, a przede wszystkim aura świętości i uroczystych wydarzeń. Nie mogę się doczekać, kiedy przeczytam je moim chłopcom w grudniowe wieczory przy blasku choinki.

W zbiorze może znaleźć na przykład historię małej Hani, która w grudniowy wieczór została sama z rodzeństwem w gospodarstwie. To do niej zwrócili się Józef z Maryją, kiedy szukali noclegu. Hania nie mogła ich zaprosić do swojej izby, ale wskazała im stajenkę, w której mogli przenocować. To właśnie tam na świat przyszedł Jezus.

Inna historia opowiada o osiołku i wole. Zwierzęta zachwycone nowo narodzonym Jezuskiem postanowiły ogrzewać Go własnym oddechem, aby nie zmarzł w żłóbku.

Kolejna legenda to historia czwartego mędrca. Wszyscy wiemy, że do Jezusa przybyło Trzech Mędrców ze Wschodu, ale w tej legendzie występuję również Mędrzec czwarty, który przybył z opóźnieniem.

Jest tu również wzruszająca historia o tym, jak Józef wykonał na zamówienie kołyskę. Ponieważ była za skromna, bogaty kupiec jej nie chciał. Józef podarował więc kołyskę biednej Lizie, która za jedyną zapłatę miała swoje błogosławieństwo. Po czasie jednak kupiec przekonał się, że zrobił błąd i zrozumiał, że bogactwo nie jest najważniejsze.

To tylko kilka z ciekawych opowieści, jakie można znaleźć w książce. Więcej nie zdradzę, bo najlepsze jest przecież samodzielne odkrywanie.

Książka wzbogacona jest nastrojowymi, pięknymi ilustracjami Eweliny Jaślan-Klisik. "Święta noc. Legendy na Boże Narodzenie" to zdecydowanie książka, po którą warto sięgnąć. Jest to publikacja dla całej rodziny. 

Aneta Sawicka