O przeżyciach i zadaniach podeszłego wieku, sposobie przeżywania jesieni życia, traktowanej jako szansa na nową dojrzałość i nową przydatność, a jest to, jak przekonuje autor: "[...] możliwe do osiągnięcia, zwłaszcza na płaszczyźnie nadprzyrodzonej wiary. Chodzi o duchową młodość i duchową aktywność na tym etapie, który zewnętrznie wydaje się być czasem nieporadności i klęski".

Ks. dr. Marian Pisarzak MIC (ur. 1937 r.) ukończył studia teologiczne i uzyskał stopień doktora na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W okresie wielu lat posługi kapłańskiej był rektorem i wykładowcą liturgiki w Wyższym Seminarium Duchownym Księży Marianów w Lublinie, przewodniczącym zakonnych komisji (m.in. ds. liturgii), cenzorem. Jest autorem kilkuset artykułów i publikacji książkowych, głównie z zakresu liturgiki oraz historii i duchowości mariańskiej. Obecnie pracuje w Instytucie Historii i Duchowości Mariańskiej i posługuje w Sanktuarium Maryjnym w Licheniu. 

WSTĘP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

I. Czym właściwie jest starość?. . . . . . . . . . . . 9
II. O godnym przeżywaniu starości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Czas ogołoceń zewnętrznych i wewnętrznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Czas lęków i nadziei. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
Czas na przekazanie wartości . . . . . . . . . . . 27
Czas wyrzutów sumienia i pokuty. . . . . . . 31
Czas uczenia się nowego rodzaju modlitwy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Czas pogłębiania małych cnót ewangelicznych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
Czas dotknięcia i doświadczenia tajemnicy narodzin i śmierci. . . . . . . . . . . . . 40

ZAKOŃCZENIE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

Dodatek : MODLITWY SENIORA. . . . . 53
Kantyk Symeona (Łk 2, 29-32) . . . . . . . . . . . . 55
Modlitwa o dobrą starość (anonimowa). . . . . . . . . . . . . 56
Modlitwa św. Tomasza z Akwinu . . . . . . . . 57
Pod wieczór życia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
Spis ilustracji. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

Schyłek życia jest zarazem etapem krytycznym i okresem uprzywilejowanym. Psychologia rozwojowa poświęcała niegdyś wiele uwagi dzieciom i młodzieży, jedynie z tymi wczesnymi etapami życia wiążąc pojęcie tak zwanego kryzysu występującego w procesie rozwoju osobowego i dorastania. Obecnie wskazuje się jednak, że nie mniej poważne problemy towarzyszą innym etapom życia, takim jak wejście w wiek męski czy czas emerytury, i to niezależnie od pozycji i miejsca w społeczności oraz pełnionej w niej funkcji czy służby. Zmiany w tych okresach życia wiążą się często z bolesnymi przeżyciami, nasuwają pytania natury egzystencjalnej, każą na nowo zastanowić się nad sensem istnienia.
Kryzys może wywołać zmiana stanowiska pracy bądź ustawowe wyłączenie z funkcji, trudności w wypełnianiu obowiązków albo posłudze, choroba, duchowa oschłość, problemy w relacjach z innymi, zaniżone poczucie własnej wartości i tym podobne doświadczenia. Tego rodzaju sytuacje i doznania, przy jednoczesnym braku zdrowych relacji i pogłębionego życia duchowego, mogą zakłócić wewnętrzną równowagę zarówno w sercu konkretnej osoby, jak i w funkcjonowaniu grupy, zespołu, instytutu lub firmy, ponieważ cechuje nas tendencja, aby obarczać innych odpowiedzialnością za nasze osobiste problemy i z łatwością przychodzi nam przypisywanie bliźnim własnych braków i grzechów.
Trudności są obecne w życiu małżeńskim i rodzinnym, we wspólnocie domowej bądź zakonnej. Z własnego doświadczenia każdy z nas wie, jak destrukcyjne mogą być pewne schematy zachowań, złe przyzwyczajenia, upór, rozczarowanie, indywidualizm, kryzys tożsamości czy różne, nierzadko zabarwione egoizmem, ułomności i wady charakteru, które przeważnie nie słabną, lecz nasilają się z wiekiem. Wszystko to składa się na ciemną stronę medalu, któremu na imię starość. Na szczęście jednak istnieje także drugie oblicze tej rzeczywistości.

Przeczytaj dłuższy fragment „Pod wieczór życia” »